Pełnomocnik ogólny

Od 1 lipca podatnik ustanowi pełnomocnika ogólnego.

Instytucja pełnomocnictwa ogólnego, która pojawiła się od 1 lipca 2016 r., da możliwość szerokiego zakresu zastępstwa strony przed organami podatkowymi, włączając w to wszystkie typy procedur podatkowych. Dotychczas praktycznie każde postępowanie wymagało przedkładania kolejnego pełnomocnictwa do akt konkretnej sprawy.

• Pełnomocnictwo ogólne dotyczyć ma szeregu spraw, a nie tylko konkretnej i ściśle oznaczanej sprawy podatkowej.
• Będzie ono zgłaszane do Centralnego Rejestru Pełnomocnictw Ogólnych.
• Nowelizacja Ordynacji podatkowej – dalej o.p. prowadzi do rozróżnienia 3 typów pełnomocnictw: ogólnego, szczególnego i do doręczeń.

Nowelizacja procedury podatkowej wprowadziła od 1 lipca 2016 r. zasadę, że pełnomocnictwo ogólne (PPO-1) upoważnia do działania we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej.

Pełnomocnik taki jednocześnie (m.in.):

1. będzie mógł otrzymać zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej;
2. otrzyma upoważnienie do przeprowadzenia kontroli podatkowej;
3. będzie mógł (w razie potrzeby i możliwości prawnych) działać za stronę między kontrolą podatkową, a postępowaniem podatkowym;
4.  otrzyma postanowienie o wszczęciu postępowania podatkowego;
5. będzie mógł działać, bez osobnego pełnomocnictwa, w trybach nadzwyczajnych (np. procedury wznowienia postępowania, stwierdzenia nieważności decyzji);
6. będzie wzywany na czynności sprawdzające do urzędu w celu przedłożenia dokumentów potwierdzających np. prawo do zwrotu VAT czy prawo do ulgi;
7. będzie mógł zastąpić podatnika w procedurze wydawania zaświadczeń;
8. wystąpi o interpretację indywidualną dla podatnika (jak również będzie mu doręczana zmiana interpretacji indywidualnej itp.);
9. będzie zastępował dany podmiot, gdy ten wystąpi w charakterze płatnika, spadkobiercy czy też osoba ta miałaby ponosić odpowiedzialność za zobowiązania jako osoba trzecia.

Pełnomocnik ogólny będzie mógł działać przed różnymi organami podatkowymi (w tym organami kontroli skarbowej) i w zakresie różnych podatków. Pełnomocnik ogólny może być ustanowiony już w momencie, gdy nie toczy się żadna procedura podatkowa, albo też w toku tej procedury.

Nadal jednak pełnomocnictwo ogólne nie będzie miało charakteru „absolutnego”.

Pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji ma charakter odrębny. Pełnomocnictwo to oraz zawiadomienie o jego odwołaniu składa się organowi podatkowemu właściwemu w sprawach podatku, którego dana deklaracja dotyczy.

Złożenie pełnomocnictwa ogólnego, wymogi formalne

Pełnomocnikiem strony, w tym także pełnomocnikiem ogólnym, może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Nie jest zatem konieczne, by pełnomocnikiem ogólnym został doradca podatkowy, radca prawny czy adwokat.

Pełnomocnictwo wskazuje dane identyfikujące mocodawcę, w tym jego identyfikator podatkowy, dane identyfikujące pełnomocnika, w tym jego identyfikator podatkowy, a w przypadku nierezydenta – numer i serię paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, lub inny numer identyfikacyjny, o ile nie posiada identyfikatora podatkowego, adres tego pełnomocnika do doręczeń w kraju, a w przypadku adwokata, radcy prawnego lub doradcy podatkowego – także jego adres elektroniczny.

Jedynie w razie wystąpienia problemów technicznych uniemożliwiających złożenie pełnomocnictwa ogólnego, jego zmianę, odwołanie lub wypowiedzenie, w formie dokumentu elektronicznego, pełnomocnictwo składa się w formie pisemnej (również według wskazanego wyżej wzoru).

Informacje o udzieleniu pełnomocnictwa, o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu minister właściwy do spraw finansów publicznych zamieszcza w Centralnym Rejestrze. Dane o pełnomocnictwach ogólnych mają być bowiem dostępne na bieżąco dla wszystkich organów podatkowych, w tym organów samorządowych oraz organów kontroli skarbowej.

Pełnomocnictwo ogólne może być zgłoszone również za pośrednictwem Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Następnie „zostanie importowane do Centralnego Rejestru”.
Adwokat czy radca prawny oraz doradca podatkowy mogą sami zgłaszać udzielenie im pełnomocnictwa ogólnego, jak również zawiadamiać o zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu pełnomocnictwa, ze wskazaniem daty zwolnienia z obowiązku reprezentacji. Ma to związek z zasadą, że adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy, który wypowiedział pełnomocnictwo, jest obowiązany działać za stronę jeszcze przez dwa tygodnie od wypowiedzenia, chyba że mocodawca zwolni go od tego obowiązku.

Pełnomocnictwo ogólne, na takiej samej zasadzie jak pełnomocnictwa do podpisywania deklaracji podatkowych składanych za pomocą środków komunikacji elektronicznej, nie będzie podlegało opłacie skarbowej.

Wprowadzono ogólną zasadę, że jeżeli pełnomocnictwa udziela osoba, która nie może się podpisać, pełnomocnictwo zgłasza się ustnie do protokołu albo pełnomocnictwo podpisuje za taką osobę osoba sprawująca nad nią opiekę, czyniąc o tym wzmiankę obok podpisu.

W odniesieniu do pełnomocnictw ogólnych – regulację tę rozwinięto w ten sposób, że pełnomocnictwo ogólne, zawiadomienie o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu zgłasza osoba sprawująca opiekę nad osobą, która nie może się podpisać, a w przypadku zgłoszenia pełnomocnictwa ustnie do protokołu – organ podatkowy.

W przypadku ustanowienia pełnomocnika ogólnego organ podatkowy, w razie potrzeby, sporządzi wydruk tego pełnomocnictwa (zawiadomienia o zmianie zakresu, odwołaniu lub wypowiedzeniu pełnomocnictwa) i dołączy go do akt sprawy. Pracownik organu podatkowego lub funkcjonariusz celny, który dokona wydruku, potwierdzi w formie adnotacji zgodność wydruku z dokumentem elektronicznym.

Kurator jako pełnomocnik ogólny strony

Za pełnomocnika ogólnego strony w sprawach podatkowych uznaje się kuratora wyznaczonego przez sąd na wniosek organu podatkowego. Przypomnienia wymagałoby, że:

• organ podatkowy występuje do sądu z wnioskiem o wyznaczenie kuratora dla osoby niezdolnej do czynności prawnych lub osoby nieobecnej, jeżeli kurator nie został już wyznaczony,
• jeżeli osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej nie może prowadzić swoich spraw wskutek braku powołanych do tego organów, organ podatkowy składa do sądu wniosek o ustanowienie kuratora.

Przyjęto zatem zasadę, że za pełnomocnika ogólnego strony w sprawach podatkowych uznaje się kuratora wyznaczonego przez sąd na wniosek organu podatkowego. Jednocześnie organ, na wniosek którego sąd wyznaczył kuratora, niezwłocznie informuje ministra właściwego do spraw finansów publicznych o treści postanowienia sądu o ustanowieniu kuratora. Ma to również związek z koniecznością wprowadzenia takiej informacji do Centralnego Rejestru.

Współwystępowanie kilku pełnomocników

Nie jest zabronione, by strona miała kilku pełnomocników. Zwłaszcza w odniesieniu do pełnomocnictwa ogólnego może się okazać, że przynajmniej niejedna duża firma zdecyduje się na kilku pełnomocników ogólnych – jeden z pełnomocników będzie specjalistą od CIT, drugi od VAT, inny od podatku od nieruchomości etc. Dość prawdopodobne, że oprócz pełnomocników ogólnych – doraźnie (dla konkretnej sprawy) powoływani będą pełnomocnicy szczególni.